sa mạc lớn nhất thế giới

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Sahara (الصحراء الكبرى)
Đại Sa mạc
Hoang mạc

Sahara

Các quốc gia Algérie, Chad, Ai Cập, Eritrea, Libya, Mali, Mauritanie, Maroc, Niger, Sudan, Tunisia, Tây Sahara
Điểm cao nhất Emi Koussi 11.204 ft (3.415 m)
 - tọa độ 19°47′36″B 18°33′6″Đ / 19,79333°B 18,55167°Đ
Điểm thấp nhất Đất trũng Qattara −436 ft (−133 m)
 - Tọa độ 30°0′0″B 27°5′0″Đ / 30°B 27,08333°Đ
Chiều dài 4.800 km (2.983 mi), E/W
Chiều rộng 1.800 km (1.118 mi), N/S
Diện tích 9.400.000 km2 (3.629.360 dặm vuông Anh)
Hoang mạc
Video Sahara và Trung Đông.

Sahara (tiếng Ả Rập: الصحراء الكبرى‎, aṣ-Ṣaḥrāʾ al-Kubrā , tức là sa mạc lớn) là tụt xuống mạc lớn số 1 bên trên Trái Đất, là phung phí mạc rộng lớn loại 3 bên trên Trái Đất (sau Châu Nam Cực và Bắc Cực), với diện tích S rộng lớn 9.000.000 km², xấp xỉ diện tích S của Hoa Kỳ và Trung Quốc. Sahara ở phía bắc châu Phi và đem tới 2,5 triệu năm tuổi hạc.

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Ảnh bên trên thể hiện nay Ốc hòn đảo Safsaf bên trên mặt phẳng Sahara. Hình ảnh bên dưới (sử dụng radar) là lớp đá bên dưới mặt mày khu đất, thể hiện những kênh đen sì bị hạn chế vị dòng sông uốn nắn khúc cổ từng cấp cho nước mang đến ốc hòn đảo.

Được bảo phủ vị biển cả Đại Tây Dương ở phía Tây, sản phẩm núi Atlas và Địa Trung Hải ở phía Bắc, Biển Đỏ (Hồng Hải) và Ai Cập ở phía Đông; Sudan và thung lũng sông Niger ở phía Nam. Điểm tối đa nhập tụt xuống mạc là đỉnh núi Emi Koussi với phỏng cao 3415 m đối với mực nước biển cả, nằm trong sản phẩm núi Tibesti phía Bắc nước Tchad.

Trong trong cả kỷ vẹn toàn bỏ xác, vùng Sahara từng lúc nào cũng ẩm ướt rộng lớn thời buổi này thật nhiều. Và đã và đang từng đem thật nhiều loại động, thực vật sinh sinh sống điểm trên đây. Tuy nhiên thời buổi này,nước ngoài trừ vùng thung lũng sông Nin là hoàn toàn có thể trồng được không ít rau xanh và một trong những không nhiều điểm khác ví như vùng cao nguyên trung bộ phía Bắc, ngay gần Địa Trung Hải là hoàn toàn có thể trồng cây ôliu còn phần rộng lớn vùng này sẽ không thể canh tác được.

Với diện tích S tương tự Hoa Kỳ tuy nhiên chỉ mất 2,5 triệu con người sinh sinh sống nhập vùng. Chủ yếu hèn triệu tập ở Ai Cập, Mauritanie, Maroc và Algérie. Các dân tộc bản địa chủ yếu bao hàm chủng Tuareg, Ả Rập, và group người domain authority đen sì như Tubu, Nubians, Zaghawa, Kanuri, Peul hoặc Fulani, Hausa và Songhai.

Thành phố lớn số 1 vùng là Cairo, thủ đô của Ai Cập nằm tại vị trí thung lũng sông Nin. Một số thành phố Hồ Chí Minh cần thiết không giống bao hàm Nouakchott, thủ đô của Mauritanie; Tamanrasset, Algérie; Timbuktu, Mali; Agadez, Niger; Ghat, Libya; và Faya, Tchad.

Lịch sử khí hậu[sửa | sửa mã nguồn]

Biểu đồ dùng Nhiệt phỏng, lượng mưa ở Sahara

Khí hậu Sahara vẫn trải qua chuyện những đổi khác vĩ đại rộng lớn thân ái độ ẩm và thô nhập vài ba trăm ngàn năm vừa qua. Trong kỷ bỏ xác ở đầu cuối, Sahara to hơn thời buổi này, trải nhiều năm xa xôi rộng lớn về phía nam giới đối với biên cương hiện nay tại[1]. Sự kết đốc của kỷ bỏ xác đem tới quy trình tiến độ lúc nào cũng ẩm ướt rộng lớn mang đến Sahara, kể từ khoảng chừng năm 8000 TCN cho tới 6000 TCN, có lẽ rằng vì như thế những vùng áp suất thấp bên trên từng những phiến băng đang được sụp sụp ở phía bắc[2].

Khi những phiến băng vẫn thất lạc lên đường, vùng phía bắc Sahara chính thức thô lên đường. Tuy nhiên, ko lâu sau sự ngừng những phiến băng, gió rét lúc bấy giờ đem mưa cho tới Sahel thổi xa xôi hơn thế nữa về phía bắc và xung đột với Xu thế thô ở phía nam giới Sahara. Gió mùa bên trên châu Phi (và những điểm khác) xuất hiện nay vì như thế sức HOT ngày hè. Không khí bên trên châu lục trở thành rét rộng lớn và tăng thêm, kéo bầu không khí độ ẩm và lạnh lẽo kể từ biển cả nhập. Hiện tượng này phát sinh mưa. Vì thế, một cơ hội nghịch ngợm lý, Sahara từng độ ẩm rộng lớn khi nó nhận được không ít tia nắng nhập ngày hè. Trái lại, những thay cho thay đổi nhập sự hấp thụ nhiệt độ Mặt trời bị phát sinh vị những sự thay cho thay đổi nhập thông số quy trình Trái Đất.

Tới khoảng chừng năm 2500 TCN, gió rét rút về phía nam giới cho tới ngay gần địa điểm hiện nay nay[3], dẫn cho tới sự tụt xuống mạc hoá Sahara. Sahara lúc bấy giờ thô như ĐK nó từng đem trước tê liệt khoảng chừng 13.000 năm.[4]

Xem thêm: sin đối

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Mặt trời phát sáng bên trên những đụn cát Sahara.
Sa mạc Sahara
Một Butte (ngọn gò đứng riêng biệt rẽ) được chạm trổ đương nhiên vị bão táp, bên trên Algerie

Giai đoạn gia súc[sửa | sửa mã nguồn]

Tới năm 6000 TCN những chi phí triều đại Ai Cập ở vùng phía tây-nam Ai Cập vẫn biết chăn nuôi gia súc và thiết kế những mái nhà rộng lớn. Sự sống trong những quần thể toan cư cố định và thắt chặt, đem tổ chức triển khai nhập xã hội chi phí triều đại Ai Cập ở thân ái thiên niên kỷ loại 6 TCN triệu tập đa phần nhập ngũ ly và gia súc nông nghiệp: gia súc, dê, heo và chiên.[5] Các vật dụng sắt kẽm kim loại thay cho thế những vật dụng đá trước tê liệt.[5] Thuộc domain authority gia súc, đồ dùng gốm và mạng đã và đang xuất hiện nay nhiều nhập thời kỳ này.[5] Có những tín hiệu đã cho chúng ta thấy sự rung rinh cứ theo đuổi mùa hoặc chỉ trong thời điểm tạm thời của Al Fayyum nhập thiên niên kỷ loại 6 TCN, với những hành vi thám thính kiếm thực phẩm triệu tập đa phần nhập, câu cá, săn bắn phun và hái nhặt.[6] Các đầu mũi thương hiệu, dao và scraper đá đem thật nhiều.[6] Những dụng cụ người sử dụng nhập mai táng như bình, đồ dùng trang sức quý, dụng cụ nông nghiệp và săn bắn phun và những đồ ăn thức uống như thịt thô và trái cây.[5] Người bị tiêu diệt được chôn tảo mặt mày về phía tây.[5]

Giai đoạn Berber[sửa | sửa mã nguồn]

Người Phoenicia vẫn đưa đến một liên bang những quốc gia ngang qua chuyện toàn cỗ Sahara cho tới Ai Cập, rằng công cộng những quốc gia này đều phía trên bờ biển cả tuy nhiên cũng có thể có một trong những tình huống nằm trong tụt xuống mạc.

Tới năm 2500 TCN Sahara vẫn trở thành thô như thời buổi này và trở nên một tường ngăn chắn ko thể đột nhập so với trái đất, chỉ mất rải rác rưởi một trong những quần thể toan cư xung xung quanh những ốc hòn đảo, tuy nhiên kinh doanh và thương nghiệp xuyên qua chuyện xa xôi mạc hầu hết ko xuất hiện nay. Một trong mỗi nước ngoài lệ đó là Thung lũng sông Nin. Tuy nhiên, dòng sông Nin có tương đối nhiều thác ko thể băng qua khiến cho thương nghiệp và gặp mặt khó khăn triển khai.

Ở khoảng chừng thời hạn nào là tê liệt thân ái năm 633 và 530 TCN Hanno quán ăn hải vẫn lập đi ra hoặc đẩy mạnh những nằm trong địa của Phoenicia ở phía Tây Sahara, tuy nhiên từng vết tích vượt lên khứ đều vẫn thất lạc và thực sự không hề lại một dấu tích gì. Xem Lịch sử Tây Sahara.

Hy Lạp[sửa | sửa mã nguồn]

Tới năm 500 TCN tác động mới nhất kể từ Hy Lạp và Phoenicia cho tới tới vùng này. Các doanh nhân người Hy Lạp lên đường dọc bờ biển cả phía đông đúc tụt xuống mạc, xây dựng lên những điểm kinh doanh dọc từ bờ Biển Đỏ. Người Carthaginia vẫn tò mò bờ biển cả Đại tây dương của tụt xuống mạc. Vì háo nước và thị ngôi trường nên bước đi của trái đất ko lúc nào vượt lên vượt phía nam giới Maroc lúc bấy giờ. Vì thế, những nước xung quanh tụt xuống mạc ở phía bắc và phía đông; nó vẫn ở ngoài quyền trấn áp của những nước này. Những cuộc đoạt được của những người du mục Berber nhập tụt xuống mạc luôn luôn thực hiện những người dân sinh sống mặt mày rìa áy náy lo ngại.

Văn minh đô thị[sửa | sửa mã nguồn]

Một nền văn minh khu đô thị, Garamantes, vẫn cải cách và phát triển trong vòng thời kỳ này ở trung tâm Sahara, nhập một thung lũng hiện nay được gọi là Wadi al-Ajal bên trên Fazzan, Libya. Nền văn minh Garamantes cải cách và phát triển dựa vào những con cái kênh khoan qua chuyện những sườn thung lũng cho tới những ngọn núi dẫn nước nhập những cánh đồng. Nền văn minh Garamantes trở thành nhộn nhịp và uy lực, đoạt được những vùng xung xung quanh và bắt lưu giữ nhiều bầy tớ (để dùng nhập việc không ngừng mở rộng khối hệ thống kênh đào). Người Hy Lạp và người La Mã vẫn biết cho tới nền văn minh Garamantes và coi bọn họ là những người dân du mục từng rợ. Tuy nhiên, bọn họ vẫn kinh doanh với những người Garamantes, và một phòng tắm La Mã đang được nhìn thấy ở thủ đô Garama của Garamantes. Các căn nhà khảo cổ học tập vẫn nhìn thấy tám thị xã rộng lớn và những quần thể toan cư cần thiết không giống nhập cương vực Garamantes. Nền văn minh Gartamantes ở đầu cuối vẫn sụp sụp sau khoản thời gian bọn họ không hề khai quật được nước ngầm bên dưới khu đất, và vì vậy ko thể kế tiếp không ngừng mở rộng khối hệ thống kênh của tớ nhập thâm thúy nhập núi.[4][7]

Người Ả rập[sửa | sửa mã nguồn]

Sự thay cho thay đổi lớn số 1 nhập lịch sử hào hùng Sahara cho tới nằm trong cuộc đoạt được của những người Ả rập, chủ yếu bọn họ đã mang lạc đà nhập vùng này. Lần thứ nhất một màng lưới thương nghiệp hiệu suất cao xuyên tụt xuống mạc Sahara hoàn toàn có thể thực ganh đua. Các vương vãi triều Sahel, nhất là Đế quốc Ghana và Đế quốc Mali trong tương lai trở thành hùng cường và phú quý nhờ xuất khẩu vàng và muối bột lịch sự Bắc Phi. Các tè quốc gia dọc ĐTH vẫn đem sản phẩm & hàng hóa và ngựa của mình xuống được phía nam giới. Muối được xuất khẩu kể từ chủ yếu Sahara. Quá trình này đổi thay những xã hội ốc hòn đảo rải rác rưởi trở nên những trung tâm thương nghiệp, và ở bên dưới quyền trấn áp của những đế quốc bên trên bờ tụt xuống mạc.

Hệ thống thương nghiệp này vẫn tồn bên trên qua chuyện sản phẩm thế kỷ cho tới khi sự cải cách và phát triển ở châu Âu và sự cải cách và phát triển chuyên môn sản phẩm hải được chấp nhận những con cái tàu, lúc đầu kể từ Bồ Đào Nha tuy nhiên tức thì tiếp sau đó là toàn cỗ Tây Âu, lên đường xung quanh tụt xuống mạc và tích lũy những mối cung cấp khoáng sản ở Guinea. Sahara nhanh gọn lẹ rơi lại nhập hiện tượng xa lánh.

Các cường quốc nằm trong địa cũng ko chú ý cho tới vùng này, tuy nhiên ở thời văn minh một trong những mỏ và những xã hội người ở đang được cải cách và phát triển nhằm khai quật những mối cung cấp khoáng sản vạn vật thiên nhiên nhập tụt xuống mạc. Các mối cung cấp khoáng sản này bao gồm lượng rộng lớn tài nguyên dầu lửa và khí đương nhiên ở Algérie và Libya hao hao một lượng rộng lớn tài nguyên phosphate bên trên Maroc và Tây Sahara.

Những sự phân tách mtDNA [8] vẫn đã cho chúng ta thấy rằng nhiều xã hội người ở vẫn thêm phần tạo thành sắc dân lúc bấy giờ ở vùng Nam Maroc bao gồm Berber, Ả rập, Phoenicia, Sephardic Do Thái, và người Phi Hạ Sahara. Trên toàn cỗ Sahara, người Berber, Ả rập, và người Phi Hạ Sahara đều sở hữu tương quan về mặt mày DT.

Xem thêm: 1 feet bằng bao nhiêu centimet

Những quốc gia nhập điểm Sahara[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Châu Phi hạ Sahara
  • Sa mạc hoá
  • Sông Nin
  • Biển Đỏ
  • Kết cấu Richat
  • Sa mạc Sahara (vùng sinh thái)
  • Thương mại xuyên Sahara
  • Tây Sahara
  • Zaara

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Sách tham lam khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  • Michael Brett and Elizabeth Frentess. The Berbers. Blackwell Publishers. 1996.
  • Charles-Andre Julien. History of North Africa: From the Arab Conquest vĩ đại 1830. Praeger, 1970.
  • Abdallah Laroui. The History of the Maghrib: An Interpretive Essay. Princeton, 1977.
  • Hugh Kennedy. Muslim Spain and Portugal: A Political History of al-Andalus. Longman, 1996.
  • Fezzan Project - Palaeoclimate and environment Lưu trữ 2009-06-07 bên trên Wayback Machine - retrieved March 15 2006

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons được thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Sa mạc Sahara.
  • Những tấm hình Sahara kể từ trang web của Phái cỗ túc trực Liên hiệp quốc bên trên Algeri Lưu trữ 2008-09-26 bên trên Wayback Machine
  • Hệ sinh thái xanh Sahara Lưu trữ 2011-11-27 bên trên Wayback Machine